Standpunt SAM op Omgevingsvisie – gemeente Apeldoorn

Dit voorjaar publiceerde de gemeente Apeldoorn haar concept Omgevingsvisie 2040 met als titel ‘Woest aantrekkelijk Apeldoorn’ www.apeldoorn.nl/fl-omgevingsvisie-doc en de bijbehorende ‘OmgevingsEffectRapport’ (OER) www.apeldoorn.nl/ter/fl-omgevingsvisie-oer.

Belanghebbenden konden hun zienswijze (standpunt) opsturen naar het College van B&W, die deze inbreng laat verwerken in de eindversie. Op 21 juli heeft de SAM haar zienswijze ingestuurd.

De SAM geeft aan dat we begrijpen dat aanpakken van het woningtekort een hoge prioriteit heeft. Daartoe adviseren we om alles in het werk te stellen om bovenverdiepingen van de monumentale winkelpanden in het centrum beschikbaar te (laten) maken voor bewoning. Bewoning van de verdiepingen betekent behoud en beheer van kostbaar erfgoed en extra woningen in de stad, en het komt ook de levendigheid in de binnenstad na sluitingstijd van de winkels ten goede.

Meer zorgen baart ons de OmgevingsEffectRapport, het toetsingskader voor de Omgevingsvisie ofwel de criteria waaraan toekomstplannen moeten voldoen.

Hier constateren we dat de gemeente in gebreke blijft. Pas na enig zoeken blijkt ergens achterin onder het kopje ‘Ruimtelijke kwaliteit en identiteit’ aandacht te bestaan voor Apeldoorns erfgoed met de constatering:

“De gemeente stelt vast dat ze veel ruimtelijk erfgoed heeft, waarbij de meest waardevolle elementen al worden beschermd door bestaande wet- en regelgeving. Ook heeft de gemeente vastgesteld beleid waarmee het erfgoed en de cultuurhistorie van de stad wordt beschermd. Ten opzichte van de referentiesituatie zijn daarom geen wijzigingen te verwachten.”

De SAM spreekt haar ernstige zorgen uit over deze nonchalante constatering dat de bescherming van het waardevolle erfgoed voldoende geborgd is. De vele momenten dat de SAM de gemeente heeft moeten attenderen op bedreigingen van erfgoed tonen aan dat de borging van deze bescherming onvoldoende is. De SAM beveelt dan ook aan om bij gebiedsontwikkeling een Cultuur Historische Effectrapportage (CHER) op te laten stellen. Een CHER zou een expliciet, herkenbaar, onderdeel moeten vormen van toekomstige OERs, of een eigenstandig toetsingskader kunnen vormen. Een dergelijke toetsing dient door een onafhankelijke instelling uitgevoerd te worden op basis van nader te ontwikkelen criteria.

Verder dringen we erop aan dat ook bij individuele objecten met cultuurhistorische waarde en voor gebouwen met monumentale kunst eerst een onafhankelijke waardestelling wordt uitgevoerd als cruciale input voor toetsing door de Commissie Omgevingskwaliteit.

De SAM heeft aangeboden om in overleg te treden met het College van B&W om tot nadere invulling te komen van onze aanbevelingen.

Het Bestuur van de SAM zou graag de meningen van onze donateurs hebben gepeild alvorens deze zienswijze in te dienen. De korte tijd voor reflectie en de beperkingen die er in juli golden voor het bijeenkomen in groepsverband maakte dit helaas onmogelijk. We verwelkomen nog steeds de gezichtspunten van onze donateurs op info@apeldoornsemonumenten.nl.