Over SAM

DOELSTELLING

De monumentenlijst van de gemeente Apeldoorn omvat meer dan 5.000 adressen van gebouwen en objecten die rijksmonument, gemeentelijk monument, karakteristiek pand of beeldbepalend stads- of dorpsgezicht zijn.
SAM zet zich sinds haar oprichting in 1987 in voor bescherming van deze monumenten en tracht het publiek bewust te maken van de rijke Apeldoornse cultuurhistorie door onder andere het organiseren van de jaarlijkse Open Monumentendagen en de periodieke uitreiking van de SAM Restauratieprijs.

Mede door toedoen van SAM zijn in de loop der jaren meerdere monumentale gebouwen voor sloop behoed, zoals bijvoorbeeld het stationsgebouw.

Deze activiteiten zijn het ‘werkgebied’ van SAM, die overigens in 2020 samen met de Gemeente Apeldoorn een Platform voor Monumenteigenaren heeft opgericht.

Stationsgebouw

Structuur SAM

SAM is een 100% vrijwilligersorganisatie, met ANBI-status en aangesloten bij het Erfgoedplatform Apeldoorn. Voor uitvoering van haar missie is SAM volledig afhankelijk van donateurs, vrijwilligers en andere weldoeners.
SAM holding bestaat uit de disciplines SAM-Erfgoed en SAM-Stadsherstel.

Voorzitter: Josée Hulshof
voorzitter@apeldoornsemonumenten.nl 06 5353 2464

Gedelegeerd bestuurder SAM-Stadsherstel: Ed van Gent
stadsherstel@apeldoornsemonumenten.nl 06 2979 0866

Secretaris: Inez Overweel
info@apeldoornsemonumenten.nl 06 1501 2869

Penningmeester: Willem Beumer penningmeester@apeldoornsemonumenten.nl 06 5323 1826

Algemeen Bestuurslid: Erik Rinia bdrinia@gmail.com 06 8179 8482

PR/Communicatie/Evenementen: Herma van Eijk
pr@apeldoornsemonumenten.nl 06 5464 2714

 

Wat doet SAM?

  • onderhoudt constructieve contacten met ambtenaren en gemeentebestuur van Apeldoorn voor realisatie van haar doelstellingen;
  • geeft aan de gemeente gevraagd en ongevraagd haar mening over ontwikkelingen in het kader van haar doelstellingen;
  • tracht waar mogelijk monumenteigenaren vrijblijvend te adviseren en ondersteunen;
  • is aangesloten bij het Erfgoedplatform Apeldoorn (EPA) en werkt voor evenementen en andere (publieks-) activiteiten veelvuldig samen met andere EPA-partners;
  • geeft periodiek prijzen uit; de SAM- Adoptieprijs, de SAM-Restauratieprijs en de SAM-Fotoprijs.
  • streeft naar een groot draagvlak om haar doelstellingen te ondersteunen. Dit doet zij door bijeenkomsten en/of excursies voor donateurs en ondersteuners te organiseren en door het uitgeven van onder meer nieuwsbrieven;
  • heeft in de loop van de jaren veel voor elkaar gekregen, een bloemlezing staat in de SAM-Lustrum Kroniek ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan en de SAM-Lustrum Kroniek ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan (2017) en diverse SAM jaarboeken;
  • organiseert jaarlijks lezingen en excursies en – samen met andere partners – de jaarlijkse Open Monumentendagen.

Stadsherstel in 2023

Eén van de pijlers van Stichting Apeldoornse Monumenten is Stadsherstel, waarmee SAM de mogelijkheid creëert om zich tastbaar in te zetten voor herstel van erfgoed in Apeldoorn.

Als onafhankelijke stichting heeft SAM-Stadsherstel de mogelijkheid om fondsen te werven en subsidies aan te vragen.

Voortgang herstel Wenumse Windmotoren in 2023

Eén van de twee projecten die in 2023 zijn aangepakt door SAM-Stadsherstel is ‘Herstel van twee historische windmotoren in Wenum’. Projectleider Nico van der Horst verzocht SAM-Stadsherstel om ondersteuning. Wij hebben dit verzoek ingewilligd en het financieel beheer (inclusief aanvragen en beheer van subsidiegelden) en de voortgangsbewaking van het proces op ons genomen.

In het vorige SAM-Jaarboek (over het jaar 2022) heeft projectleider Nico van der Horst een uitgebreid artikel geschreven over de geschiedenis en de aanpak van het project Windmotoren in Wenum. In dat jaar heeft de SAM in haar hoedanigheid als stichting met ANBI-status, het project onder haar hoede genomen. Het project betreft het herstel van twee verschillende windmotoren: één aan het klompenpad Kopermolenpad, in eigendom van gemeente Apeldoorn en erkend gemeentelijk monument (de ‘klompenpad-motor’); en één aan de Grift, in eigendom van het Waterschap Vallei-Veluwe (de ‘Grift-motor’). SAM heeft met succes diverse subsidies kunnen verwerven, waaronder een stevige financiële bijdrage van het Cultuurfonds (voormalig Prins Bernhard Cultuurfonds), een substantiële monumentensubsidie van de gemeente Apeldoorn, en een bijdrage van het Waterschap Vallei-Veluwe. De materiële en immateriële hulp van een aantal Wenumse bedrijven mag niet onvermeld blijven.

Na het afnemen van de ‘klompenpad-motor’ zijn alle onderdelen precies opgemeten en gefotografeerd. Voor diverse onderdelen van de toren en de draaiende delen heeft de projectleider nauwkeurige werktekeningen gemaakt. Daarna kon de toren met gerestaureerd en nieuw materiaal opnieuw worden opgebouwd. Het bedrijf ‘Mannen van Staal’ in Leeuwarden heeft het draaimechaniek turbinelichaam hersteld. Andere onderdelen worden door dat bedrijf opnieuw gemaakt. Diverse onderdelen, waaronder de trap, worden door smederij De Reus in Vaassen geleverd. ‘Timmer en Aannemersbedrijf Harleman V.O.F. Wenum’ heeft afgelopen jaar de oorspronkelijke pompput van de klompenpad-motor kunnen herstellen. Zo wordt met vereende krachten door plaatselijke bedrijven meegewerkt om de windmotor aan het klompenpad zorgvuldig waar mogelijk te restaureren, en waar dat niet meer mogelijk is, de oorspronkelijke materialen ambachtelijk na te maken. Om de aantrekkelijkheid aan het klompenpad te vergroten is door de gemeente een picknickbank beschikbaar gesteld en zal er een informatiebord worden geplaatst. Ten aanzien van de veiligheid mag worden verwacht dat de windmotor met een eenvoudig hek zal worden beveiligd.

Het gehele restauratieproject wordt begeleid door een projectgroep, waarin gemeente Apeldoorn, het Waterschap, SAM en de werkgroep Natuur en Landschap zitting hebben.

De ontwerpen voor herstel van beide bruggen zijn gemaakt door de Apeldoornse restauratiearchitect Herman van Essen. Rob Dekker is gevraagd om de smeedijzeren lantaarn te maken.

Voortgang herstel Rijksmonumentale bruggen in De Parken in 2023

Het andere herstelproject betreft het terugbrengen van historische elementen aan de Rijksmonumentale bruggen in het Oranjepark en in het Wilhelminapark. Dit project is aanvankelijk gestart als een zogenaamd adoptieproject van SAM, maar bleek al gauw omvangrijker te zijn dan verwacht. Vandaar dat het een stadsherstelproject is geworden. SAM-Stadsherstel vervult voor dit project de rol van projectleider en financieel beheerder. SAM-Stadsherstel heeft met succes subsidie aangevraagd bij het Erfgoedplatform en de gemeente, die beide de gevraagde subsidie hebben toegezegd.

Ook is subsidie aangevraagd bij het Cultuurfonds. Helaas heeft tot teleurstelling van het SAM-bestuur het Cultuurfonds besloten om geen subsidie toe te kennen aan dit project. Hierdoor komen we € 5.000 tekort voor het bruggenproject. SAM zal in het voorjaar van 2024 proberen om door schenkingen het resterende bedrag bij elkaar te sprokkelen.

U kunt ook nu al uw schenking overmaken op bankrekeningnummer NL02 RABO 0393 4367 72 van Stichting Apeldoornse Monumenten onder vermelding van ’Bruggenproject’. SAM heeft ANBI-status, zodat uw schenking belasting aftrekbaar is als u voldoet aan de daarvoor geldende voorwaarden. De Rabobank heeft via haar programma Clubsupport een bijdrage geleverd van € 446,98 in 2022 en
€ 304,28 in 2023. Hartelijke dank aan onze donateurs die voor dit project hebben gestemd in de Rabo Clubsupport app.

Wijk De Parken met zijn monumentale huizen en prachtige groene parken is belangrijk voor het karakter van Apeldoorn. Onverbrekelijk onderdeel van het Oranjepark en het Wilhelminapark zijn de Rijksmonumentale bruggen in de Regentesselaan (Bloemenbrug) en de Generaal Van Heutszlaan. Beide bruggen dateren uit de jaren ’20 van de vorige eeuw.

SAM wil de verloren gegane onderdelen van beide bruggen terugbrengen en in ere herstellen, zodat deze weer een waardevolle bijdrage leveren aan het stadsbeeld van De Parken. Bij de brug in het Oranjepark worden de vier bloembakken op de hoeken overeenkomstig het oorspronkelijke ontwerp teruggebracht.

Bij de brug in het Wilhelminapark wordt het bestaande bankje vervangen door een vaste bank in de oorspronkelijke vorm. Op de nu nog lege kolom wordt de mooie smeedijzeren lantaarn weer hersteld.

Voor dit mooie en bijzondere project werkt SAM samen met verschillende diensten van de gemeente. Zo is er ook overleg om de oorspronkelijke beplanting op deze bruggen weer terug te laten komen.

PRIVACYVERKLARING SAM

Stichting Apeldoornse Monumenten (SAM) beschikt over persoonsgegevens van haar donateurs en van allen die betrokken zijn bij de uitvoering van haar activiteiten of anderszins met de SAM in contact zijn of zijn geweest. Deze gegevens betreffen naam, voornaam of voorletters, adres en veelal geboortedatum en e-mailadres, soms telefoonnummer en ook bankrekeningnummer (IBAN) van donateurs en andere geldgevers en relaties.

Genoemde gegevens zijn door betrokkenen zelf aan SAM kenbaar gemaakt en worden in beschermde omgeving beheerd door de donateursadministrateur van SAM. De gegevens worden uitsluitend gebruikt voor communicatie over activiteiten van SAM en inning van donaties. Zonder toestemming van de betrokkene worden zijn/haar persoonsgegevens niet aan derden verstrekt, tenzij SAM daartoe wettelijk verplicht is.

SAM houdt zich aan alle bepalingen van de privacywet. Als u de indruk heeft dat uw gegevens niet goed beveiligd zijn of er aanwijzingen zijn van misbruik, neemt u dan s.v.p. contact op via; info@apeldoornsemonumenten.nl.

Betrokkenen kunnen hun bij SAM geregistreerde persoonsgegevens inzien, laten wijzigen of laten verwijderen.

Personen die er geen prijs meer op stellen om benaderd te worden door SAM kunnen dat schriftelijk kenbaar maken aan de Donateursadministratie SAM, Roggestraat 44, 7311 CD, Apeldoorn. Hun gegevens worden daarna prompt uit het bestand van SAM verwijderd.

Indien er onverhoopt een digitale inbreuk (‘hack’) plaatsvindt in de persoonsgegevens zal SAM dit melden aan betrokkenen en de Autoriteit Persoonsgegevens in kennis stellen.

Welkooppand nu Rechtbank

Welkooppand (coll. H. Thomas)

Word donateur van de SAM Meld u hier aan